Waarom stemmen zoveel mensen uit angst?
Forum voor Democratie gebruikt bubbel-communicatie als onweersproken propaganda in een dictatuur
Door Jan Driessen, 2 mei 2019
Forum voor Democratie (FvD) fakkelt zichzelf sneller af dan de Notre-Dam. De voorspelbaar slaande ruzie in de top, toont pijnlijk het totale gebrek aan professionaliteit. Er is geen solide organisatie, er is geen inhoudelijk programma en er zijn geen vakbekwame politici. Toch is deze beweging uit het niets opeens virtueel de grootste partij van ons land. En geloven grote groepen, onder wie veel weldenkende mensen, dat ook bij de komende Europese verkiezingen hier de verlossing vandaan moet komen. Hoe is dat mogelijk? Wat is de sleutel tot het succes van deze overrompelende verrassingsaanval?
Het antwoord is even eenvoudig als pijnlijk! Door een geheel nieuwe maar dictatoriale manier van campagnevoeren. Niet gehinderd door journalisten, kan een partij als FvD voor het eerst in de geschiedenis rechtstreeks, heel selectief gericht, maar massaal mensen angst aanjagen en brainwashen met hun overdreven spookbeelden en quasi oplossingen. Door een zeer geraffineerde, gelaagde en omvangrijke social media – campagne. Die in de uitwerking bijna vergelijkbaar is met strak geregisseerde propaganda-campagnes in strenge dictaturen, waarin geen vrije, corrigerende journalistiek bestaat. Door honderdduizenden profielen aan te leggen van hen die open staan voor extreem rechtse sentimenten en die herkenbaar en onherkenbaar (!) te bestoken met honderden berichten vergiftig je een samenleving en maak je die klaar voor verandering. Door mirco-targeting (op postcodes, interesses, politieke voorkeur), waardoor ongehinderd en ongecorrigeerd door niets of niemand, de opruiende boodschappen bij exact de juiste ontvanger terechtkomen. Precies in de meest kwetsbare bubbels, precies voor hen die in verschillende gelaagdheden wel openstaan voor het (extreem) rechts populistische sentiment. Waarin geen tegengeluid meer wordt geduld en in de eigen bubbel ook niet meer wordt gehoord.
ONTREGELEN ALS DOEL
De traditionele, verantwoorde partijen hebben het nakijken met hun saaie, oppervlakkige, eendimensionale maar nog wel als zodanig herkenbare verkiezingscampagnes. Ook de PVV halveerde met dezelfde positionering. Wilders voerde een platte campagne net als alle andere oude partijen. Maar FvD doet dat geheel anders. De top en met name de gespecialiseerde adviseurs van het Forum voor Democratie, zoals de huidig bestuurslid Rob Rooken, hebben heel goed gekeken naar de ontregelende en geslaagde aanpak van de Brexit-campagne en de succesvolle ‘vals-nieuws-aanpak’ van Donald Trump. En ze hadden er blijkbaar veel geld voor over. Via crowdfunding is er voor de vorige campagne naar eigen zeggen bijna een half miljoen euro opgehaald. Dat is extreem veel geld voor directe politieke beïnvloeding via social media. Daar kunnen ook met gemak gespecialiseerde bureaus voor betaald worden om met ‘ghost-campagnes’ te komen. Waarin tegenstanders worden afgemaakt en gecriminaliseerd en Baudet wordt opgehemeld en bewierookt. Waardoor in de eigen bubbel een zelfde soort verheerlijking van het leiderschap ontstaat zoals we alleen in gesloten dictaturen zien.
ANGST ALS DRIJFVEER
Evenals de campagnestrategen van Brexit en Trump ziet FvD campagnevoeren als oorlog. Waarbij niet alleen de zwaktes van de tegenpartijen worden geïdentificeerd maar vooral de angstige onderbuikgevoelens van de mogelijke kiezers. Waar zijn die in potentie geïnteresseerde groepen kiezers nu écht angstig voor? Allereerst voor verlies van de eigen identiteit door de toestroom van veel te veel nieuwkomers. Voor verlies aan koopkracht door stijgende belastingen en doordat traditionele banen verloren dreigen te gaan. En voor rigide en beknellende dure regels, zoals milieuregels, waardoor je onderneming of je leven, steeds lastiger wordt. FvD geeft concreet antwoord op die angsten: Klimaat, Immigratie en Koopkracht (KIK), is de heilige drie-eenheid van de campagne boodschap. Die angsten en die oorzaken worden nu dus met een precisie bombardement via social media geïnjecteerd bij exact de juiste persoon. Heel gericht! Als micro-chirurgie. Dat is een totaal nieuwe manier van campagnevoeren.
AFZENDER ONBEKEND
De centrale vraag na Trump, na Brexit en na Baudet, is of een open democratie zoals Nederland deze nieuwe vorm van door niemand meer gecontroleerde, feitenvrije, directe social bubbelcommunicatie wel aankan? We kunnen niet langer naïef zijn. We zullen moeten leren leven met ongehinderde bubbelcommunicatie, en ja we zullen moeten aanvaarden dat in verkiezingscampagnes de rol van de kritische journalistiek minder zal worden. Des te belangrijker om de afzender van al die verkiezingsposts wel helder te hebben. En daarvoor is een digitaal paspoort voor social mediagebruik en volledige transparantie van campagnegelden nodig. Anonieme accounts moeten worden verboden. Alleen zo kan een antwoord worden gegeven op deze nieuwe impactvolle vorm van de anders totaal ontregelende dictatoriale social media campagnes.